Το νησιωτικό σύµπλεγµα των Φούρνων έχει ετήσιο ύψος βροχής 650 mm, δηλαδή περισσότερο από ότι η πόλη της ∆ράµας που είναι γνωστή για τα νερά της, ωστόσο παρουσιάζει προβλήµατα επάρκειας υδάτινων πόρων!
Eίναι εµφανές τα τελευταία χρόνια πως οι συνδυασµένες επιπτώσεις της αύξησης των δηµογραφικών ανισορροπιών, του αυξανόµενου καταναλωτισµού και της συνεχιζόµενης αστικοποίησης αυξάνουν εκθετικά τη ζήτηση για νερό, ενώ η προσφορά γίνεται πιο ασταθής και αβέβαιη.
Εξαιτίας των ανωτέρω συνθηκών, γίνεται αντιληπτό ότι πρέπει να αποτυπώνονται σε κάθε περίπτωση µε µεγάλη ακρίβεια και οι ποσότητες των υδατικών διαθεσίµων µιας περιοχής αλλά και οι αντίστοιχες ποσότητες ζήτησής του που αφορούν τις καταναλώσεις διαφόρων κατηγοριών (οικιστικές, τουριστικές, γεωργικές, κτηνοτροφικές, βιοµηχανικές).
Με τα σηµερινά σύγχρονα επιστηµονικά εργαλεία υπάρχει η δυνατότητα επίτευξης µεγάλης υπολογιστικής ακρίβειας. Ενώ όµως έχουν γίνει σοβαρές πρόοδοι στην ακριβή εκτίµηση των υδατικών διαθεσίµων, υπάρχει µια υστέρηση στον αξιόπιστο προσδιορισµό της επακριβούς ζήτησης του νερού. Ο προσδιορισµός αυτός γίνεται ακόµα πιο σύνθετος όταν καθίσταται αναγκαία η εκτίµηση της µελλοντικής ζήτησης του νερού, ιδιαίτερα σε περιοχές µε τουριστική ανάπτυξη, όπου δεν µπορεί να εκτιµηθεί µε ακρίβεια ο εποχικός πληθυσµός.
Η Πανεπιστηµιακή Έδρα της UNESCO Con-E-Ect η οποία ανήκει στο ∆ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης, ανέπτυξε την τελευταία διετία στο πλαίσιο ενός έργου που της ανατέθηκε από την Γενική Γραµµατεία Νησιωτικής Πολιτικής και Αιγαίου, ένα πρότυπο και ολοκληρωµένο δυναµικό σύστηµα εκτίµησης προσφοράς – ζήτησης νερού σε µια συγκεκριµένη περιοχή, χρησιµοποιώντας ως πιλότο το νησιωτικό σύµπλεγµα των Φούρνων που βρίσκεται ανατολικά της Ικαρίας. Ο λόγος που επιλέχθηκε το νησί αυτό είναι γιατί ενώ έχει ετήσιο ύψος βροχής 650 mm, δηλαδή περισσότερο από ότι η πόλη της ∆ράµας που είναι γνωστή για τα νερά της, παρουσιάζει προβλήµατα επάρκειας υδάτινων πόρων, γεγονός που συµβαίνει µε ακόµα πιο εντυπωσιακό τρόπο και σε άλλα νησιά της χώρας µας όπως κάποια νησιά του Ιονίου, που ενώ έχουν βροχές 1200 mm καταφεύγουν σε γεωτρήσεις και αφαλάτωση.!
Το ολοκληρωµένο αυτό δυναµικό σύστηµα για να καθορίσει την ζήτηση του νερού λαµβάνει υπόψη του το υδατικό αποτύπωµα (Water Footprint), το οποίο είναι ένας πολύπλευρος δείκτης που αφορά την χρήση ύδατος και συνδέεται µε την ποσότητα του νερού που χρησιµοποιείται σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας ενός αγαθού, µιας επιχείρησης, ενός ατόµου ή και ολόκληρης χώρας.
Ο δείκτης αυτός έχει αρχίσει να γίνεται ευρύτερα γνωστός διεθνώς την τελευταία δεκαετία, ενώ η οικονοµική του διάσταση έχει πλέον εισαχθεί και επίσηµα στις διακρατικές συµφωνίες, όπως και Συνόδους Κορυφής των G20 και G8, τείνει δε µε την πάροδο των χρόνων να αποκτήσει σηµασία ανάλογη του αποτυπώµατος άνθρακα (Carbon Footprint). Με τον τρόπο αυτό προκύπτει ένα απόλυτα αξιόπιστο εργαλείο ακριβούς και ασφαλούς πρόγνωσης της ζήτησης του νερού για την παρούσα χρονική στιγµή, αλλά και σε µελλοντική προέκταση, το οποίο είναι απολύτως απαραίτητο για την λήψη ορθολογικών αποφάσεων σχεδιασµού, υλοποίησης και βέλτιστης λειτουργίας έργων ύδρευσης µιας περιοχής και δίνονται απαντήσεις στο παράδοξο φαινόµενο της αφενός ύπαρξης σηµαντικών βροχοπτώσεων και αφετέρου της ανυπαρξίας υδάτινων πόρων.
Tου ∆ηµήτρη Εµµανουλούδη
Kαθηγητής ∆ιευθέτησης Ορεινών Υδάτων
∆/ντής Πανεπιστηµιακής Έδρας UNESCO
∆ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θρακης