Τις στρεβλώσεις αλλά και τους λόγους για τους οποίους μήνα με το μήνα αυξάνονται ραγδαία οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των φορολογούμενων προς το Ελληνικό δημόσιο καταγράφει και αναλύει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Τα υπέρογκα πρόστιμα που επιβάλλονται για τις φορολογικές παραβάσεις αλλά και η ίδια η κρίση που έχει αναγάγει τη μη πληρωμή φόρων σε πηγή χρηματοδότησης των επιχειρήσεων είναι μερικές από τις αιτίες που τεράστια ποσά φόρων μένουν κάθε μήνα απλήρωτα.
Από το ξέσπασμα της κρίσης κάθε μήνα οι ληξιπρόθεσμες οφειλές στις εφορίες αυξάνοντα περ κατά 1 δισ. €.
Συνολικά οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη φορολ. διοίκηση προσεγγίζουν τα 95 δισ. € από τα οποία το 40% αφορά πρόστιμα για φορολ. παραβάσεις & φοροδιαφυγή και μόλις το 44% άμεσους και έμμεσους φόρους.
Η συνεχής αύξηση των φόρων που δεν πληρώνονται αποδίδονται από το ΔΝΤ στους εξής λόγους:
– Τα φορολογικά πρόστιμα, παρά τις αλλαγές στο ποινολόγιο, εξακολουθούν σε πολλές περιπτώσεις να είναι παράλογα υψηλά με αποτέλεσμα να μην πληρώνονται από τους φορολογούμενους και τις επιχειρήσεις.
Το Ταμείο ζητά ουσιαστικά τη συνέχιση της αναμόρφωσης του ποινολογίου της εφορίας.
– Την παρατεταμένη οικονομική κρίση. Η πίεση στα εισοδήματα των φορολογούμενων και τα έσοδα των επιχειρήσεων έχει σαν αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι να μην μπορούν πλέον να είναι συνεπείς στις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Ενώ πριν την κρίση η είσπραξη των φόρων & προστίμων ήταν 75% έχει πλέον υποχωρήσει στο 45%.
– Πολλές επιχειρήσεις προτιμούν να χρωστούν στην εφορία παρά να κινδυνεύσουν με χρεοκοπία. Επιλέγουν μη απόδοση φόρων για να τους χρησιμοποιήσουν ως κεφάλαιο κίνησης αναλαμβάνοντας το σχετικό κόστος.
– Οι φορολογικοί συντελεστές αυξάνονται και επιβάλλονται συνεχώς σε συρρικνούμενη φορολογική βάση.
– Φτωχή νοοτροπία πληρωμής φόρων που έχει προκληθεί σημαντικά από την ίδια τη φορολογική διοίκηση. Όπως αναφέρει το ΔΝΤ από το 2001 έως σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί 50 έκτακτες ρυθμίσεις οφειλών προς εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία.
Αποτέλεσμα ήταν η μη πληρωμή περιμένοντας την επόμενη ρύθμιση.
– Προβληματικά μέτρα αναγκαστικής είσπραξης. Τα μέτρα που λαμβάνει η εφορία εναντίον όσων δεν πληρώνουν είναι πάγωμα και κατασχέσεις τραπεζικών υπολοίπων, κατασχέσεις ακινήτων, πλειστηριασμοί ακινήτων και εγγραφή υποθήκης σε ακίνητα. Αν και ο αριθμός των κατασχέσεων τραπεζικών λογαριασμών έχει αυξηθεί κατακόρυφα, τα υπόλοιπα μέτρα είναι ελάχιστα. Οι πλειστηριασμοί δεν γίνονται επειδή οι ελάχιστες τιμές εκκίνησης είναι υπερβολικά υψηλές.
Προτάσεις
Στις προτάσεις του ΔΝΤ για να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα του υπέρογκου χρέους των φορολογούμενων προς την εφορία περιλαμβάνεται η μη πραγματοποίηση νέων ρυθμίσεων και περαιώσεων για οφειλές, η εντατικοποίηση των κατασχέσεων για όσους μπορούν αλλά δεν πληρώνουν, η εφαρμογή πρακτικών διαγραφής οφειλών σε όσους αποδεδειγμένα δεν μπορούν να πληρώσουν.
*του Σπύρου Δημητρέλη
